W oczekiwaniu na otwarte życie

Polscy homoseksualiści o sobie samych, o momentach trudnych w życiu każdego geja, ale i o tych niosących iskierkę nadziei na lepsze przeczytamy w książce „Gejdar”.

Szesnastu mężczyzn w tym: lekarz, uczeń liceum, niedoszły ksiądz i artysta, zdecydowało się na udzielenie wywiadów Dominice Buczak i Mike’owi Urbaniakowi. Wszyscy są homoseksualistami, którym przyszło żyć w polskiej rzeczywistości. „Gejdar” to niezwykły zbiór ich wypowiedzi o odkrywaniu siebie, o wychodzeniu z szafy i codziennym życiu. Książka ta to przekrojowe, różnorodne spojrzenie na problematykę homoseksualistów. Bohaterowie różnią się poglądami, zarówno politycznymi, jak i społecznymi. Mają odmienne zdanie o polskiej homofobii, formalizacji związków jednopłciowym czy też adopcji dzieci przez takie pary. Niektórzy szukają oparcia w Kościele, zaś inni traktują go jako główne źródło opresji. Jednak nie o poglądy tutaj chodzi, a o oczekiwanie na tzw. „normalność”, czyli po życie bez lęku, ukrycia i obaw.

Homoseksualizm od wielu lat jest tematem niezwykle popularnym chociażby w środkach masowego przekazu. Jednak rzadko kiedy sami zainteresowani mają okazję wypowiedzieć się i opowiedzieć o sobie. Bezpodstawne opinie czy też przejawy homofobii najczęściej wynikają z zupełniej nieznajomości tego środowiska. Każdy się boi tego jest mu nieznane… Autorzy książki zdecydowali się na przełamanie tego trendu i pokazanie homoseksualistów z zupełnie innej strony. Zapytali samych gejów co myślą, jak żyją, czego pragną. „Gejdar” to książka, która powstała w myśl zasady: żeby społeczeństwo nas zaakceptowało musi najpierw dobrze poznać nas i nasze środowisko.

Dominika Buczak i Mike Urbaniak po prostu pytali, nikogo nie oceniając i nie potępiając. Kunszt prowadzenia wywiadów opanowali do perfekcji. Nie obawiali się tematów trudnych, momentami nawet wkładając kij w przysłowiowe mrowisko. Zadawane pytania miały dwa cele: poznanie i zrozumienie środowiska gejów. Nie były to pytania przygotowane wcześniej, narzucone z góry, ale pytania szyte na miarę, dopasowywane do każdego rozmówcy i do poruszanych przez niego problemów.

„Gejdar” to książka, wobec której nie można pozostać obojętnym. Niezwykle poruszająca i skłaniająca do myślenia. Każdy z bohaterów to osobna historia. Samotne odkrywanie własnej tożsamości, potajemne spotykanie z mężczyznami, ujawnianie się przed bliskimi – to etapy powtarzające się, jednak u każdego przebiegają zupełnie inaczej. Niektórzy decydują się na otwarte życie od samego początku, czując, że w innym przypadku nigdy nie będą naprawdę sobą. Życie w ukryciu, w przysłowiowej szafie, to życie w ciągłym kłamstwach. Udawanie, że najbliższa osoba to tylko kolega czy przyjaciel. Rodzące się konflikty wewnętrzne i myśli: jak też długo dam radę tak żyć? Jednak niektórzy nie decydują się na otwarte życie przez wiele lat. Strach, który podpowiada im takie postępowanie, buduje kolejne mury przed otoczeniem. Ich zburzenie jest niezwykle trudne, ale warto podjąć wyzwanie. Życie w zgodzie z samym sobą jest jedną z najcenniejszych wartości. Mam nadzieję, że wszyscy bohaterowie tej książki właśnie tak zaczną postępować i porzucą myślenie, że o pewnych rzeczach nie trzeba mówić głośno, bo są oczywiste, bo każdy się domyśla. Tak naprawdę owo domyślanie się to nie wszystko. Dopóki nie powie się głośno „tak, jestem homoseksualistą, dzielę życie z osobą tej samej płci” człowiek nie poczuje się dobrze z samym sobą, a część otoczenia będzie starało się nie dopuszczać takiej myśli.

Różne perspektywy ujęcia tematu to niebywały atut tej książki. Niektórzy bohaterowie to mężczyźni żonaci, którzy pod naciskiem środowiska wzięli ślub z kobietą, którą zdradzają z mężczyznami. Niektórzy żyją w stałych związkach jednopłciowych, niektórzy miewają przygodne kontakty seksualne z mężczyznami. Żadnego z nich nie możemy jednoznacznie potępić, ani ocenić. Za każdym z nich kryje się jego historia, która często pełna jest dramatycznych momentów. „Gejdar” skłania do refleksji, głównie poprzez dotknięcie wątków światopoglądowych. Środowisko gejowskie jest bardzo złożone. Znajdują się w nim osoby, które porzuciły wyznawaną wiarę, osoby próbujące pogodzić ją ze swoją  homoseksualnością, jak i ci, którym się to całkowicie udało. Rodzi się pytanie: jak to możliwe, skoro kościół katolicki potępia związki jednopłciowe? Ludzie ci wierzą w prawdziwą miłość, a skoro Bóg jest miłością, skoro stworzył człowieka o takich preferencjach to nie może go odrzucić.

Środowisko homoseksualne nie może oczekiwać tolerancji, a tym bardziej akceptacji ze strony społeczeństwa, jeśli unikają tego społeczeństwa żyjąc w czterech ścianach. Polakom należy dać szansę dogłębnego poznania tej grupy, a nie tylko pojedynczych zachowań. Nie można opierać się tylko na domysłach. Książka Dominiki Buczak i Mike’ego Urbaniaka pomaga w przełamywaniu tabu i barier w mówieniu o gejach. Oni sami zdecydowali się odpowiadać na pytania trudne, dotykające najbardziej bolesnych doświadczeń i za to należą im się słowa uznania. Takie wypowiedzi niosą niezwykle pozytywne konsekwencje. Przede wszystkim osoby homoseksualne, żyjące w ukryciu i samotności dostrzegają, że tak naprawdę nie są sami ze swoimi problemami i być może ktoś obok przeżywa podobne historie. Osoby te zaczynają dostrzegać, że mówienie o homoseksualności nie jest niczym strasznym, tym samym powoli wychodzą z szafy... Natomiast pozostała część społeczeństwa zaczyna rozumieć, że inność w kwestii preferencji seksualnych nie oznacza bycia kimś gorszym. Czy można wartościować miłość i wskazywać, że ta między kobietą, a mężczyzną jest jedyną, prawdziwą?

„Gejdar” polecam z czystym sumieniem wszystkim czytelnikom. Mężczyznom i kobietom, młodszym i starszym. Odczarujmy mit środowiska homoseksualnego jako grupy ludzi, którym zależy jedynie na przyjemnościach i zabawie. Tylko prawdziwe zrozumienie może pomóc tym ludziom w byciu po prostu sobą, bo w końcu miłość nie ma płci.

Joanna Ulanowicz
(joanna.ulanowicz@irka.com.pl)

Dominika Buczak,  Mike Urbaniak, Gejdar, Wydawncitwo i Księgarnia Korporacja Ha!art, Kraków 2008