Teatr ZAR zaprezentuje tym razem spektakl „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie” w przestrzeni Dworca Świebodzkiego. „Cesarskie cięcie” to nie tylko ruch sceniczny lecz rozbudowana linia muzyczna przekazująca rozterki, impulsy kierujące w stronę rozpaczy.

Od 27 do 30 stycznia o godz. 19:30 na Dworcu Świebodzkim będzie można zobaczyć spektakl Teatru ZAR „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie”. Tytuł przedstawienia jest metaforą potrzeby samobójstwa i stanu samobójczego – siły fatalnej, siły zbawiennej, trzymającej każdego przy życiu. Podstawowa linia struktury muzycznej spektaklu zbudowana została w oparciu o wielogłosowe pieśni korsykańskie, w które wpleciono wątki bułgarskie, rumuńskie, islandzkie i czeczeńskie. Energia opracowanej muzyki wiele zawdzięcza Erikowi Satie i jego rozpoznaniu siły, jaką niesie każda kropla dźwięku. Tradycyjny materiał muzyczny przetworzono tu jednak w formę współczesną i dopełniono intensywną partyturą ruchową.

W czasie pracy nad spektaklem członkowie Teatru ZAR wyprawiali się kilkakrotnie na Korsykę w poszukiwaniu materiału muzycznego, który stałby się podstawą powstającej partytury muzycznej. Szczególnie ważnym momentem było czynne uczestnictwo w liturgii paschalnej w Tox koło Bastii, dlatego też muzyka liturgiczna korsykańskich konfraterni buduje kulminantę spektaklu. Na jej „tektonikę” nałożone zostały linie bułgarskie stanowiące z kolei jeden z najważniejszych wątków muzycznej dramaturgii.

Pierwsze, specjalne pokazy „Cesarskiego cięcia” odbyły się w maju 2007 roku we Florencji w ramach festiwalu Fabbrica Europa, gdzie zespół Teatru ZAR gościł na zaproszenie Roberta Bacciego. Premiera odbyła się w grudniu 2007 roku we Wrocławiu, w siedzibie Instytutu Grotowskiego. Spektakl prezentowany podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w sierpniu 2012 zdobył prestiżowe nagrody Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award.

Twórca spektaklu, Jarosław Fret, w październiku 2010 roku uhonorowany został Wrocławską Nagrodą Teatralną. Jej kapituła uznała, że w tryptyku Ewangelie dzieciństwa twórczo rozwinął formułę teatru antropologicznego, czerpiącego inspirację z muzyki źródeł. Teatr ZAR zaś w idealny sposób harmonizuje z programem badawczym Instytutu Grotowskiego ciekawie łącząc pracę naukową z praktyką teatralną.

Kobiety: Ditte Berkeley/Kamila Klamut

Mężczyzna: Matej Matejka

Oraz Nini Julia Bang, Alessandro Curti, Aleksandra Kotecka, Ewa Pasikowska, Orest Sharak, Tomasz Wierzbowski

Prowadzenie projektu: Jarosław Fret

Współpraca muzyczna: Mariana Sadovska

Współpraca nad partyturą ruchową: Vivien Wood

Realizacja świateł: Jarosław Fret

Teatr ZAR to międzynarodowy zespół założony we Wrocławiu przez stażystów Instytutu Grotowskiego. Jego skład kształtował się w trakcie cyklicznych wypraw badawczych do Gruzji w latach 1999–2003. Podczas tych podróży grupa poznała tradycje muzyczne, esencją których jest zbiór wielowiekowych pieśni polifonicznych, stanowiących prawdopodobnie najstarszą formę wielogłosu. Nazwa teatru „ZAR”, zaczerpnięta została od tytułu pieśni pogrzebowych, które w tradycji kaukaskiej, m.in. odwiedzanej przez grupę Swanetii, są istotą śpiewu rozumianego jako „kolumna dźwięku”.

Praca zespołu wypływa z przekonania, że teatr, wbrew greckiemu thea – widzenie, nie powinien być wyłącznie oglądany, lecz przede wszystkim słuchany. „Wierzymy, że z takiego słuchania rodzą się głębokie obrazy, które nie mogłyby zostać stworzone nawet najnowszymi środkami teatralnej techniki. Wierzymy, że nawet ciało śpiewającego aktora lśni i emanuje energią dźwięku i pieśni, którą on sam się staje”.

Spektakle zespołu są częścią długiego procesu prób, poszukiwań, wypraw i osobistych eksploracji. ZAR przynosi teatr sprzed podziału na gatunki i style, z czasów, kiedy był on wciąż jednią sztuk, czy nawet jednią rzemiosła i życia. Zespół tworzy w przeświadczeniu, które płynie z polskiej myśli romantycznej, iż zadania sztuki są nie tylko komplementarne wobec „poruszenia religijnego”, lecz potrafią zapełnić dynamiczną lukę między codziennością a transcendencją. Juliusz Osterwa, który jako jeden z nielicznych starał się uchwycić te idee w praktyce, i z którego myśli czerpał m.in. Jerzy Grotowski zapisał w swych notatkach zdanie, że „Bóg stworzył teatr dla tych, którym nie wystarcza Kościół”.

Od 2011 roku zespół pracuje nad projektem „Armine, Sister”, dedykowanym kulturze ormiańskiej, realizowanym poprzez wyprawy i studia nad ormiańską historią i tradycją. Jedną z podstawowych idei projektu jest podjęcie kwestii tabuizacji i zakłamania historii skonfrontowanej z powinnością dawania świadectwa. Premiera nowego spektaklu miała miejsce 28 listopada 2013 roku w Studiu Na Grobli Instytutu Grotowskiego. Więcej informacji: www.teatrzar.art.pl