3 października 2014 roku, o godz. 18.30 w Galerii CENTRUM Nowohuckiego Centrum Kultury w Krakowie podczas inauguracji 2. Nowohuckiego Festiwalu Sztuki zostanie otwarta, długo wyczekiwana wystawa Zdzisława Beksińskiego, jednego z najwybitniejszych i najbardziej rozpoznawalnych twórców współczesnych.

Licząca około 100 prac wystawa w Nowohuckim Centrum Kultury stanowi swoistą małą retrospektywę, na której pokazujemy wczesne prace rysunkowe, fotografie z lat 50., heliotypie, rysowane węglem lub kredką ekspresyjne figury ludzkie, a także obrazy z tzw. okresu fantastycznego i dzieła z ostatnich lat życia artysty – obrazy olejne i grafikę komputerową.

Ekspozycja pochodzi z kolekcji Muzeum Historycznego w Sanoku. Tragicznie zmarły w 2005 roku artysta swój dorobek przekazał w testamencie tej placówce. W Sanoku jest kilka tysięcy obrazów, reliefów, rzeźb, rysunków, grafik i fotografii Zdzisława Beksińskiego.

Wernisaż uświetni koncert symfoniczny pt. „Inspiracje Mistrza Beksińskiego”, w wykonaniu Kwartetu smyczkowego Cordes Classiques. W repertuarze, którego znajdą się utwory europejskiej czołówki kompozytorów (m.in. Alfred Schnittke Fuga na solo skrzypce, Dymitr Szostakowicz VIII Kwartet smyczkowy), w których inspiracji szukał Beksiński.

Zdzisław Beksiński urodził się 24 lutego 1929 r. w Sanoku. Po ukończeniu szkoły wyjechał do Krakowa na studia architektoniczne. Do rodzinnego miasta powrócił w 1955 r. i krótko pracował w fabryce autobusów. Resztę życia poświęcił sztuce.

Poza rysunkiem, od najmłodszych lat interesował się fotografią, której poświęcił pierwszy etap swojej działalności artystycznej. Ale już w latach 50. zaczął skłaniać się ku abstrakcyjnemu malarstwu i rzeźbie, dostrzegając w nich szansę pełniejszej wypowiedzi niż za pomocą aparatu. W 1960 r. podczas kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA ówczesny dyrektor Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku zwrócił uwagę na obrazy Beksińskiego i zaproponował mu stypendium twórcze w USA. Artysta nie przyjął zaproszenia, bo w tym czasie odchodził już od abstrakcji i uznał, że wyjazd z Sanoka przeszkodzi jego poszukiwaniom. Jego ówczesne prace – wizje zdeformowanych postaci ludzkich i zwierząt – stawały się coraz bardziej ekspresyjne. Pod koniec lat 60. Jego pejzaże w całości już przeniknięte były mroczną, katastroficzną atmosferą. Okres ten, trwający prawie do połowy lat 80. artysta nazwał fantastycznym. W tamtym czasie stał się, też jednym z najbardziej znanych polskich twórców.

W 1977 r. przeniósł się wraz z żoną i synem do Warszawy. Jego malarstwo uległo systematycznemu przeobrażeniu. Zredukował przestrzenną wizję, rezygnując z rozległych pejzaży i bogactwa rekwizytów. Postać, czasem dwie, głowa ludzka, czasem zwierzę, daleko idąca deformacja i skupienie się na intuicyjnie odczuwanym celu plastycznym – to były zadania, które przed sobą stawiał. Ostatnie 20 lat życia artysty mijają pod znakiem swoistej ascezy wizualnej. Trapiące go przeżycia duchowe – samotność metafizyczna, poczucie rozpadu świata, lęk przed nicością – uzyskiwały jednak nadzwyczajną siłę wyrazu. Poszukując nowych technik wypowiedzi, pod koniec lat 90. Beksiński zainteresował się grafiką komputerową. Najpierw przetwarzał cyfrowo fotografię, potem rysunki… Artysta programowo unikał tytułowania swoich prac, chcąc uchronić je przed zbyt bezpośrednio narzucającymi się anegdotycznymi i literackimi interpretacjami.

Niespodziewanie, 21 lutego 2005 r. nadeszła informacja o tragicznej śmierci artysty, zamordowany we własnym mieszkaniu w Warszawie, pozostawiony po sobie dorobek twórczy, liczący kilka tysięcy prac, przekazał testamentem Muzeum Historycznemu w Sanoku, gdzie znajduje się stała ekspozycja jego dzieł.

Opracowała Joanna Gościej-Lewińska

Wystawa otwarta 3 – 19.10.2014 r. w dniach 4 i 5 października wstęp wolny.

W pozostałych dniach wystawa będzie biletowana.

Wernisaż 3.10.2014 r. godz.18.30 – wstęp tylko za zaproszeniem.

Kuratorzy wystawy:

Wiesław Banach MH w Sanoku

Joanna Gościej-Lewińska Galeria CENTRUM NCK