W dniach 21-26 kwietnia 2015 r. w warszawskiej Kinotece gości festiwal filmów afrykańskich Afrykamera. To już dziesiąta edycja imprezy stanowiącej unikatową okazję do zapoznania się z twórczością artystów z Czarnego Lądu. Organizatorzy zaznaczyli, że w tym roku motywem przewodnim festiwalu jest przyszłość i dlatego właśnie postanowili skupić się na dziełach młodych reżyserów.

Filmem otwierającym Afrykamerę 2015 był dokument „Virunga”, za który jego reżyser Orlando von Einsiedel (Belg) został nominowany do Oscara. Obraz przedstawia nierówną walkę polityczną między ochroniarzami olbrzymiego, tętniącego życiem parku narodowego Virunga w Demokratycznej Republice Konga, a brytyjską firmą naftową SOCO, którą wspierają żądni zarobków rebelianci z grupy M23. Strażnicy Virungi nie chcą dopuścić do wydobycia ropy rzekomo znajdującej się pod olbrzymim jeziorem Edwarda, gdyż to może doprowadzić do zaburzenia ekosystemu jednego z najbardziej różnorodnych gatunkowo miejsc na Ziemi.

Jednym z zagrożonych gatunków są goryle górskie, których na naszej planecie pozostało raptem 800 sztuk. Właśnie przez ich pryzmat Orlando von Einsiedel stara się ukazać tragedię, której, zdaje się, nie można w Virundze powstrzymać. Na goryle odbywają się regularne ataki i te, bez pomocy życzliwych im osób, nie byłyby w stanie przetrwać. Logika tych polowań jest taka, że gdy w parku nie będzie już tych człekopodobnych zwierząt, Virunga straci swój wyjątkowy status i spod jeziora Edwarda będzie można wydobywać ropę naftową. Jako że władze DR Konga tylko teoretycznie sprawują pełną jurysdykcją nad tą częścią kraju, tylko ochrona parku może powstrzymać ten proceder, a tym samym nie dopuścić do eksterminacji lokalnej fauny, z gorylami na czele.

W tym konflikcie interesów (sam park zarabia na siebie dzięki turystyce) reżyser wyraźnie staje po stronie strażników Virungi, trudno temu się zresztą dziwić. Niewytłumaczalny jest jednak jego całkowity brak zaufania do inteligencji widza. Von Einsiedel nie pozwala po prostu oglądać, co się dzieje, dosłownie co kilkadziesiąt sekund na ekranie pojawia się „gadająca głowa”, która wyjaśnia odbiorcy to, co ten właśnie zobaczył. „Virunga” bardzo traci na tym niepotrzebnym zabiegu, po niezłym starcie (oprócz powierzchownego prześlizgnięcia się po współczesnej historii Afryki – to kolejny przejaw niedowartościowania widza) robi się powolna, a w końcówce jest już zwyczajnie irytująca. Niech tego wyrazem będzie fakt, że reżyser zaatakował rekord scen końcowych ustanowiony przez Petera Jacksona w „Powrocie króla”. Początkowa fascynacja niezwykle pięknym parkiem (wielki plus za miejscami zapierające dech w piersiach zdjęcia Franklina Dowa) zostaje zmarnowana przez nieudolne prowadzenie akcji.

Podsumowując, można powiedzieć, że biorąc na tapetę młodych artystów organizatorzy Afrykamery musieli się liczyć z tym, że w niektórych prezentowanych filmach widoczny będzie brak doświadczenia u ich twórców. Dokładnie to stanowi problem „Virungi”, której reżyser znalazł świetny temat, ale nie potrafił go w pełni wykorzystać. Nominacja do Oscara zdecydowanie na wyrost, chyba że Akademia postanowiła przyznać ją von Einsiedelowi na zachętę. Tak czy inaczej, mogło być dużo lepiej.