Śmierć śmierci (nie) równa?

O problemach współczesnego Kijowa słyszał każdy z nas, jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, co tak naprawdę oznaczają one dla przeciętnego obywatela Ukrainy. Wojna trwa tam nadal, a jej konsekwencje są niewyobrażalne… Maria Stepan – dziennikarka, reporterka i korespondentka TVP, zdecydowała się na poruszenie tego trudnego i niezwykle smutnego tematu. Słowiański Wschód jest jej bardzo bliski, dlatego stara się go odkrywać nieustannie. Odbywa tam liczne podróże po to, aby na własnej skórze doświadczyć tego, co mają Ukraińcy na co dzień.

„Człowiek to człowiek, a śmierć to śmierć” jest zbiorem reportaży z Ukrainy, począwszy od zimy 2013/2014 na Placu Niezależności w Kijowie oraz później na Krymie. Zapiski tego, co widziała, bądź słyszała autorka. Bez zbędnych komentarzy czy własnych opinii. Świetna reporterska praca! Wprowadzenie czytelnika w ukraiński klimat w taki sposób, by mógł się poczuć, jakby sam tam był i to w samym centrum wydarzeń. Bolesne historie, przerwane życia, najczęściej bardzo młode… Nie mogę powiedzieć, że książkę tę czyta się dobrze. Trudno powiedzieć coś takiego o reportażach tak poruszających i refleksyjnych. Tuż za naszą granicą rozgrywa się prawdziwy dramat, ale jednocześnie pojawia się nadzieja, że Ukraina przetrwa te trudne chwile, a tamtejsza sytuacja społeczno-polityczna ulegnie diametralnej zmianie. Pojawia się jeszcze jedno pytanie: ile musi jeszcze zostać przelanej krwi, żeby tak się stało?

Książka została wzbogacona licznymi fotografiami. Trzeba przyznać, że niektóre z nich są bardzo drastyczne, jednak warte uwagi. Pokazują to, co mieszkańcy Kijowa przeżywają i widzą każdego dnia. Krew, spalony Majdan, ciała w trumnach, ale i nadzieja w oczach. Nie są to zdjęcia, które ogląda się z przyjemnością, ale to właśnie one podkreślają to, o czym pisze reporterka. Sprawiają, że jej słowa stają się jeszcze bardziej wiarygodne. Nie od dziś wiadomo, że to, co zobaczymy dociera do nas zupełnie inaczej niż to, co usłyszymy czy przeczytamy. 

Maria Stepan wzruszyła mnie przede wszystkim walką o godność ludzką. Właśnie to przedziera się przez kartki tej książki. Media i politycy światowej klasy coraz mniej interesują się tym, co dzieje się na Ukrainie. Jakby śmierć tam ponoszona była mniej ważna niż śmierć ludzi z innych miejsc na świecie. Każda jest niewyobrażalną tragedią, szczególnie dla bliskich. Z każdej śmierci poniesionej wskutek wojny, konfliktów czy też terroryzmu powinny być wyciągnięte wnioski. Ofiary nie mogą być ponoszone na darmo…

Joanna Ulanowicz
(joanna.ulanowicz@irka.com.pl)

Maria Stepan, Człowiek to człowiek, a śmierć to śmierć, Wydawnictwo Zwierciadło.