12 września ukazał się w księgarniach tom austriackiej pisarki Ilse Aichinger pt. "Mój zielony osioł".

Opowiadania, wiersze, słuchowiska. W pierwszym tak obszernym zbiorze twórczości austriackiej pisarki w Polsce znajdą się krótkie formy prozatorskie pochodzące z lat 1949-1964, utwory poetyckie i słuchowiska radiowe. To kolejna po wyborze wierszy Gottfrieda Benna pozycja wydana przez Biuro Literackie równolegle w serii Poezje oraz w ramach Kroki/Schritte pod redakcją Jacka St. Burasa. Autorami wyboru są Monika Schoeller i Dietrich Simon.

Precyzja językowa będąca postulatem autorki sprawiła, że tom był ogromnym translatologicznym przedsięwzięciem. Nad tą kolejną z serii przekładów Biura Literackiego pozycją pracowało trzydziestu pięciu tłumaczy! Jak zauważa Ryszard Wojnakowski – tłumacz wierszy Aichinger – Niemczyzna jest znacznie ‘wdzięczniejsza’ dla potrzeb słowotwórczych niż język polski. Jest to szczególnym wyzwaniem zwłaszcza, że autorka wprowadza do utworów neologizmy.

Różnorodność gatunkowa tekstów pozwala spojrzeć na pisarstwo Aichinger, w którym tak bardzo widoczny jest rys autobiograficzny, z szerokiej perspektywy. Czytelnik ma zatem możliwość wielopłaszczyznowego oglądu i interpretacji twórczości będącej bezpośrednim odzwierciedleniem doświadczeń Żydówki, która przeżyła Holokaust. Ma także okazję zmierzyć się z licznymi paradoksami. To zadanie, którego autorka nie próbuje bynajmniej ułatwić.

Nadzieja i strach, powiązane dialektycznie, stały się dla mnie decydującymi doświadczeniami przez te wszystkie lata – przyznaje Aichinger. I dodaje: Szczęście na zasadzie kontry do egzystencji. A jeśli człowiek pisze, to kontruje i poprzez kontrowanie uczy się cierpliwości i na odwrót. Takich dwubiegunowych napięć, z których rodzi się ta osobna dykcja, można znaleźć wiele we wszystkich dziewięciu częściach tomu.

Pisarstwo Aichinger cechuje się brakiem przypadkowości, zwięzłością (w szczególności w poezji) oraz surową dyscypliną językową. W centrum znajduje się zawsze słowo ze swoją mocą kreacyjną. Słowa są jedyną rzeczą, dzięki której stwarzam sobie rzeczywistość – mówi autorka w rozmowie z Britą Steinwendtner. I uzupełnia: Najprędzej przychodzę na świat przez słowo, jeśli to rzeczywiście jest słowo, a nie gadanina.

Ilse Aichinger urodziła się 1 listopada 1921 w Wiedniu. Jej rodzina ze względu na żydowskie pochodzenie była prześladowana przez nazistów. Aichinger debiutowała w 1945 tekstem Czwarta brama, w którym jako pierwsza austriacka pisarka opowiedziała o obozie koncentracyjnym. Trzy lata później wydała pierwszą (i ostatnią) powieść Większa nadzieja, w której opisała wojenną codzienność w Wiedniu.

W 1952 roku opublikowała zauważony przez krytykę zbiór opowiadań Mowa pod szubienicą, wydany ponownie rok później pod zmienionym tytułem Skrępowanie. Za swoją twórczość otrzymała liczne wyróżnienia literackie, m.in. w 1952 roku Nagrodę Grupy 47, w 1982 roku Nagrodę Imienia Petrarki, rok później Nagrodę im. Franza Kafki, a w 1995 roku Austriacką Nagrodę Państwową w Dziedzinie Literatury. Wymieniana jako kandydatka do literackiego Nobla.

Ilse Aichinger Mój zielony osioł. Opowiadania, wiersze, słuchowiska

Premiera: 12 września 2013

Materiały prasowe Wydawnictwa Biuro Literackie