Pytania o niebezpieczne związki płci i literatury zdominują 19. edycję Europejskiego Portu Literackiego Wrocław 2014, który odbędzie się między 24 a 26 kwietnia w Teatrze Współczesnym oraz Kinie Nowe Horyzonty. Przez trzy festiwalowe dni zaprezentowana zostanie twórczość ponad stu dwudziestu pisarzy i artystów. Wśród zagranicznych gości m.in. Ołeksandr Irwaneć, Andrij Lubka, Dzwinka Matijasz, Marina Mayoral, Carme Riera i Natalka Śniadanko. Obchodzone będą pięćdziesiąte urodziny Jacka Podsiadły oraz rocznice śmierci: sto pięćdziesiąta Imre Madácha, siedemdziesiąta Zuzanny Ginczanki i czterdziesta W.H. Audena.

W ramach Wolnego Rynku Poetów na wrocławskim Rynku zaprezentuje się trzydziestu autorów przed debiutem książkowym. Swoje finały mieć będą konkursy „Nakręć wiersz” oraz „Komiks wierszem”, które zgodnie z motywem przewodnim festiwalu odbywają się w osobnych trybach – „męskim” i „żeńskim”. Poznamy także najciekawszych młodych krytyków w konkursie, w którym udział biorą studenci uczelni humanistycznych. Damsko-męskie pytania podczas spotkań zadawać będą: Dariusz Bugalski, Katarzyna Fetlińska, Inga Iwasiów, Izolda Kiec, Zofia Król, Karol Maliszewski, Anna Marchewka, Michał Nogaś i Andrzej Zawada. Rozmowom towarzyszyć będzie muzyka Stefana Wesołowskiego.

Festiwal otworzy w Kinie Nowe Horyzonty premiera filmu Alessandra Amenty i Mary Mirki Milo „Urwany wiersz. Zuzanna Ginczanka”. Legenda przedwojennego życia literackiego Warszawy – wraz z Anną Kamieńską i Anną Świrszczyńską – będzie także bohaterką spotkania „Poezja polska od nowa” z udziałem Tadeusza Dąbrowskiego, Bogusława Kierca oraz Konrada Góry, autorów antologii „Wniebowstąpienie Ziemi”, „Rzeczy małe” i „Kona ostatni człowiek”. Podczas „kobiecego piątku” w ramach cyklu „Nowe sytuacje” pojawią się także Justyna Bargielska, Martyna Buliżańska i Joanna Mueller z książkami „Szybko przez wszystko”, „moja jest ta ziemia” i „Powlekać rosnące”.

Tego dnia kontekst polski zostanie poszerzony również o inne tradycje pisarskie. Najpierw spotkamy się z Mariną Mayoral i Carme Rierą – dwiema z dziesięciu prozaiczek z Półwyspu Iberyjskiego, które w antologii „Portret kobiety” (wraz z Yanet Acostą, Laurą Freixas, Almudeną Grandes, Bertą Marsé, Rosą Montero, Cristiną Peri Rossi, Soledad Puértolas i Esther Tusquets) udowadniają, że sytuacja kobiet w Hiszpanii była i jest do tej pory zdeterminowana przez mocno zakorzeniony patriarchalny wzorzec społeczeństwa. Później w „tryb żeński w językach obcych” włączą się Ukrainki – Dzwinka Matijasz („Powieść o ojczyźnie”) i Natalka Śniadanko („Lubczyk na poddaszu”).

Dopełnieniem narracji ukraińskiej będzie spotkanie z Ołeksandrem Irwanciem i Andrijem Lubką oraz ich książkami – „Choroba Libenkrafta” i „Killer”. Ostatnie zagraniczne wydarzenie festiwalu to czytania z tomów W.H. Audena („W podziękowaniu za siedlisko”) i Imre Madácha („Tragedia człowieka”) z udziałem autorów przekładów, Dariusza Sośnickiego i Bohdana Zadury. Premierowe publikacje zaprezentują: Jacek Dehnel („Języki obce”), Szymon Słomczyński („Nadjeżdża”) i Filip Zawada („Trzy ścieżki nad jedną rzeką sumują się”), a także Wojciech Bonowicz („Echa”), Krzysztof Jaworski („Do szpiku kości”) i Jacek Podsiadło („Być może należało mówić”).

Poszczególne wydarzenia literackie Portu będą co prawda prowokacyjnie odbywać się w trybach – „żeńskim” i „męskim” – jednak organizatorzy deklarują, że „rezygnują z twierdzeń jednoznacznie orzekających czy rozkazujących, pozostając przy przypuszczających, łączących i (dobrze) życzących”. „Ciągle istnieje podział na książki męskie i kobiecie” – stwierdza bohaterka pierwszego filmu towarzyszącego tegorocznemu festiwalowi. „Jeśli tak, to ja nie wiem, jaką płeć ma literatura. A ty?” – pyta rówieśnik z placu zabaw. Odpowiedzi na te i inne zagadnienia w ostatni weekend kwietnia we Wrocławiu.

Organizatorem Portu Literackiego jest Biuro Literackie, współorganizatorem Biuro Festiwalowe Impart 2016, a głównym mecenasem Miasto Wrocław. Partnerzy to: Wrocławski Teatr Współczesny, Kino Nowe Horyzonty, Ambasada Królestwa Hiszpanii, Instytut Cervantesa w Krakowie, Acción Cultural Española, Arteche, Open Ukraine, Rad-Pol Meble Stylowe, Farbotka, Klamerka Limited. Patroni medialni: Trójka Polskie Radio, Gazeta Wyborcza Wrocław, Polskie Radio Wrocław, TVP Kultura, O.pl, Xiegarnia.pl i Lubimyczytac.pl. Więcej informacji na temat festiwalu znaleźć można na stronie internetowej portliteracki.pl oraz na facebookowym profilu BLiterackie. Obecność pożądana!