Pawlikowska-Jasnorzewska i Sebyła w serii "44"

Wyborami wierszy Władysława Sebyły "Dialog w ciemności" oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej "Seans na dnie morza" przygotowanymi przez Wojciecha Bonowicza i Martę Podgórnik Biuro Literackie przypomina w serii "44. Poezja polska od nowa" kolejnych poetów tworzących w pierwszej połowie ubiegłego wieku.

Krytyka międzywojenna okrzyknęła Władysława Sebyłę (1902-1940) jednym z najbardziej utalentowanych poetów młodego pokolenia. Współtworzył grupę literacką "Kwadryga" i był redaktorem jej flagowego pisma. Wydał za życia jedynie cztery tomiki: "Modlitwę" (z Aleksandrem Maliszewskim) "Pieśni szczurołapa", "Koncert egotyczny" i "Obrazy myśli".

Brał udział w kampanii wrześniowej, po której trafił do niewoli radzieckiej. W 1940 roku w Charkowie został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko i dorobek literacki dzisiaj już właściwe nie istnieją w świadomości czytelniczej. Biuro Literackie wyborem jego twórczości przywraca pamięć o tym tragicznie zmarłym poecie.

"Sebyła nigdy nie był poetą tylko społecznym, od początku w jego twórczości pojawiały się akcenty liryczne i metafizyczne - napisał Wojciech Bonowicz. - Również poetycko wyrastał ponad rówieśników, dysponował szerszą skalą umiejętności: po 'naiwnych', mizerabilistycznych wierszach 'Modlitwy' powstały niebawem śmielsze, bardziej ekspresyjne utwory, które stanowiły trzon jego samodzielnego debiutu 'Pieśni szczurołapa'".

Jan Józef Lipski napisał o "Modlitwie", że jest to "debiut dojrzały i wyróżniający się", a "w tomiku panuje postawa franciszkańska". Twórczość Sebyły, przesiąknięta duchowością i mistycyzmem, wyraźnie zakorzeniona jest w ideach katastrofizmu i symbolizmu. W swoich czasach był on jednym z głównych przedstawicieli nurtu religijnego rodzimej liryki.

Także Wojciech Bonowicz porusza temat sacrum w swojej twórczości, odwołuje się do wartości wiary i poszukiwania tożsamości. "Dialog w ciemności" staje się więc niezwykłą, poetycką rozmową dwóch twórców, rozdzielonych w czasie cezurą niemal wieku, których niepokoją podobne rozterki metafizyczne.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska urodziła się w 1891 roku w Krakowie. Debiutowała w 1922 roku tomem "Niebieskie migdały". Poezja była jej najbliższa, ale pisywała także dramaty, aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym - przyjaźniła się z Witkacym i Skamandrytami, współpracowała z Polskim Radiem, była członkiem PEN Clubu.

Krytyka współczesna poetce często określała ją jako "mistrzynię bibelotów" i zgodnie twierdziła, że jej twórczość najlepiej pasuje "do sztambucha" oraz "zawijania karmelków". Do jej szczególnie zajadłych przeciwników należał Ostap Ortwin. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej bronili natomiast Lechoń, Tuwim, Żeromski, Boy-Żeleński, wreszcie Słonimski.

Komu wierzyć? "Najlepiej raz jeszcze podejść do lektury jej wierszy, których 44 miałam honor dla Państwa wybrać, spośród tych może nieco mniej znanych, a zatem mniej naznaczonych stygmatem 'wierszy do kręcenia papilotów przy rannej toalecie'" - zachęca Marta Podgórnik. I dodaje:

"Przekonacie się, że ta rzekoma poetka miłości w ciągłej miłosnej opresji była zarazem poetką śmierci, poetką wojny, choroby i lęku, poetką swojej niełatwej epoki, wybrzmiewającej w jej wierszach złowieszczo i jeżeli pięknie, to z szeregiem widm, z widmem rozkładu na czele, w tle. Że wielu ma wciąż jej pisanie za stare koronki? Widać zapomnieli, jak często te chadzają w parze z arszenikiem".

"Dialog w ciemności" Władysława Sebyły oraz "Seans na dnie morza", to kolejne odsłony serii "44. Poezja polska od nowa". Wcześniej ukazały się "Wiersze i dwa poematy" Adama Ważyka (w wyborze Andrzeja Sosnowskiego), "Wykrzywiam się na ten wszechświat" Władysława Broniewskiego (w opracowaniu Dariusz Suski), "Złotniejący świat" Marii Konopnickiej (w redakcji Piotra Matywieckiego) oraz "Psalmy i inne wiersze" Tadeusza Nowaka (według Bohdana Zadury).

Dodaj artykuł do:
(dodano 07.02.12, autor: gaba)
Dział literatura
Tagi: Pawlikowska-Jasnorzewska, biuro literackie
KOMENTARZE:
Aby dodać komentarz musisz się zalogować
Logowanie
Po zalogowaniu będziesz mieć możliwośc dodawania swojej twórczości, newsów, recenzji, ogłoszeń, brać udział w konkursach, głosować, zbierać punkty... Zapraszamy!
REKLAMA
POLECAMY

NEWSLETTER

Pomóż nam rozwijać IRKĘ i zaprenumeruj nieinwazyjny (wysyłany raz w miesiącu) i bezpłatny e-magazyn.


Jeśli chcesz otrzymywać newsletter, zarejestruj się w IRCE i zaznacz opcję "Chcę otrzymywać newsletter" lub wyślij maila o temacie "NEWSLETTER" na adres: irka(at)irka.com.pl

UTWORY OSTATNIO DODANE
RECENZJE OSTATNIO DODANE
OGŁOSZENIA OSTATNIO DODANE
REKOMENDOWANE PREMIERY
1
Bruce Springsteen
2
Bruce Springsteen
3
Barbra Streisand
4
Benson Boone
5
Yungblud
6
Katatonia
7
Neil Young & The Chrome Hearts
8
Calum Hood
9
Saxon
10
Arkadiusz Jakubik
1
Joseph Kosinski
2
Dani de la Orden
3
Celia Rico Clavellino
4
David Marqués
5
Michael Dweck, Gregory Kershaw
6
Blandine Lenoir
7
Margien Rogaar
8
Lionel Baier
9
Dean DeBlois
10
Wes Anderson
1
Richard Chappell
2
Krzysztof Garbaczewski
3
Krzysztof Pastor
4
Paweł Miśkiewicz
5
Ewa Platt
6
Ilaria Lanzino
7
Sebastian Fabijański
8
Anna Kękuś
9
Łukasz Czuj
10
reż. Mariusz Treliński
REKLAMA
ZALINKUJ NAS
Wszelkie prawa zastrzeżone ©, irka.com.pl
grafika: irka.com.pl serwis wykonany przez Jassmedia