Isabel Allende należy do grona najpopularniejszych współczesnych pisarzy hiszpańskojęzycznych. Choć dotąd była znana z powieści obyczajowych utrzymanych w klimacie realizmu magicznego, postanowiła spróbować swoich sił tworząc w zupełnie odmiennej konwencji. "Ripper. Gra o życie" to kryminalny debiut chilijskiej pisarki, nie lada gratka dla miłośników jej twórczości. Problem w tym, że Allende, zamiast eksperymentować z gatunkami literackimi, powinna raczej trzymać się konwencji, które przyniosły jej uznanie i sukces. Bo "Rippera" trudno zaliczyć do najbardziej udanych dzieł poczytnej pisarki.

Siedemnastoletnia Amanda Martin, córka szefa wydziału zabójstw w San Francisco, wraz z czwórką przyjaciół z różnych stron świata gra w sieci w Rippera - grę rpg opartą na motywach historii Kuby Rozpruwacza. Fikcyjna fabuła szybko zaczyna jednak nudzić grupkę wyjątkowo inteligentnych nastolatków, którzy zwracają uwagę na coś znacznie bardziej intrygującego: serię dziwacznych, brutalnych morderstw, na pierwszy rzut oka zupełnie ze sobą niepowiązanych, jakie mają miejsce w mieście, a które zaskakująco dobrze pasują do przepowiedni słynnej kalifornijskiej astrolożki, prywatnie matki chrzestnej Amandy. Ripperowcy, wspierani przez dziadka dziewczyny, zaczynają analizować tajemnicze zbrodnie prowadząc swoje śledztwo równolegle z policyjnym. Niewinna zabawa przekształca się jednak w skomplikowaną i niebezpieczną grę, w której stawką jest życie matki Amandy, która pewnego dnia znika bez śladu.

Powiedzmy sobie szczerze: nazwanie najnowszej powieści Isabel Allende thrillerem to nieporozumienie. Nawet przy sporej dozie dobrej woli trudno określić ją mianem czystego kryminału - "Ripper. Gra o życie" to raczej powieść obyczajowa z wątkiem kryminalnym i na taką właśnie lekturę radzę Wam się nastawić, jeśli nie chcecie przeżyć rozczarowania. Początkowo fabuła rzeczywiście sugeruje, że jej sednem będzie śledztwo prowadzone przez grupkę nastolatków za pośrednictwem internetu - niestety, ten wątek autorka zwyczajnie urywa nie pozwalając mu się dostatecznie rozwinąć, by powracać doń co jakiś czas. Problem w tym, że zabieg najwyraźniej mający na celu dawkowanie napięcia zupełnie się nie sprawdził: zaledwie pączkująca kryminalna intryga nagle rozmywa się, traci impet i ustępuje miejsca warstwie obyczajowej - perypetiom Indiany, matki Amandy, o czym jeszcze za chwilę.

Sam wątek kryminalny zresztą pozostawia wiele do życzenia: o ile postać sprawcy serii morderstw, jego psychika i motywacje zostały nakreślone w sposób drobiazgowy i wiarygodny, a nawet zaskakujący, o tyle prowadzący śledztwo bohaterowie - zarówno siły policyjne pod dowództwem ojca Amandy, jak i Ripperowcy - no cóż, ich działania są nieudolne bądź naciągane. Inspektor policji - typowy macho, doświadczony i błyskotliwy detektyw opiera śledztwo na przeczuciach i niezawodnej podobno intuicji własnej córki. Amanda z kolei - i drużyna rzekomo nad wyraz inteligentnych dzieciaków - traktują siebie zbyt serio, a amatorskie śledztwo prowadzą w oparciu o informacje, jakie dziewczyna wyciąga od ojca i jego współpracowników. Już tylko to brzmi niedorzecznie, a jeśli dodamy do tego "kluczowe" odkrycia dokonywane przez Ripperowców, a które w gruncie rzeczy są bądź oczywistościami, bądź objawieniami spadającymi im z nieba niczym deus ex machina - wtedy jasne staje się, że fabuła tak naciągana i niedopracowana zamiast intrygować - po prostu irytuje i wywołuje uśmieszek niedowierzania. Na pierwszy rzut oka widać, że Allende nie czuje się pewnie jako twórczyni kryminału; owszem, nie sposób nie docenić potencjału drzemiącego w wątku kryminalnym, niestety pozostał on żałośnie niewykorzystany, a momentami wręcz zaprzepaszczony przez nielogiczności i fabularne uproszczenia negatywnie rzutujące na odbiór lektury.

Jeśli jednak potraktować wątek kryminalny jako jeden z wielu i skupić się na warstwie obyczajowej powieści, całość wypada dużo lepiej. Fabuła oscyluje wokół perypetii matki Amandy, zwolenniczki niekonwencjonalnej medycyny Wschodu, żyjącej w oderwaniu od rzeczywistości i z głową w chmurach, koncentrując się również na kręgu jej znajomych, co jest o tyle istotne, że znajdzie się w nim także sprawca seryjnych zbrodni. Wszyscy ci bohaterowie - także drugoplanowi i epizodyczni - zostali obdarzeni ciekawymi życiorysami, skomplikowanymi osobowościami, a także poddani drobiazgowej analizie psychologicznej - niestety, za sprawą rozbudowanych fragmentów poświęconym opisom postaci, drastycznie spada tempo akcji, a fabuła zaczyna zwyczajnie nużyć. Zwłaszcza czytelnika, który, zgodnie z opisem wydawcy, nastawiał się na emocjonujący, trzymający w napięciu thriller. Jeśli jednak nie dacie się ponieść irytacji, z pewnością docenicie interesująco nakreśloną panoramę i charakterystykę współczesnego amerykańskiego społeczeństwa; Allende bowiem całkiem zgrabnie ukazała różnice klasowe i obyczajowe czy też raczej jego barwną różnorodność.

W powieści znajdziemy trafnie scharakteryzowanych przedstawicieli finansowych elit, środowiska latynoskich imigrantów próbujących odnaleźć się w nowych realiach, a także ludzi ulicy, wszelkiej maści artystów, gejów, członków gangów czy wojennych weteranów mierzących się z depresją czy zespołem stresu pourazowego. Ta dość barwna mieszanka może przyprawić o ból głowy - i rzeczywiście, można odnieść wrażenie, że za dużo tego dobrego. Właściwie trudno stwierdzić, co autorka chciała zawrzeć w swej powieści i jakie przesłanie przekazać czytelnikom; fabuła kuleje pod względem kryminalnym, natomiast jak na obyczajówkę wysokich lotów, do jakich chilijska pisarka przyzwyczaiła swoich czytelników, jest ona zbyt chaotyczna, zbyt wielowątkowa przy jednoczesnej jeśli nie powierzchowności, to zbyt pobieżnym potraktowaniu poruszanych zagadnień. "Ripper. Gra o życie" to literacki kompromis między kryminałem a obyczajówką, szkoda tylko, że nie do końca udany.